اختلال وسواس موکنی درمانی دارد؟(تریکوتیلومانیا) مشاوره روانشناسی آویژه
اختلال وسواس موکنی چیست؟
اختلال وسواس موکنی میل شدید یه کندن مو در نواحی مختلف بدن خصوصا سر، ابرو و مژه هاست. این نوع وسواس یک اختلال بسیار نادر است و در آن کندن مو بی اختیار صورت می گیرد. در این اختلال فرد به قدری درگیر کندن موهای خود می شود که دیگر به ظاهرش اهمیت نمی دهد.
افراد مبتلا به اختلال وسواس موکنی چه ویژگی هایی دارند؟
این فرد در صورت تاس شدن سر و ابرو و مژه هایشان باز هم قادر به ترک این عادت نیستند.
در برخی از آنها بیماری به قدری شدید است که موی کنده شده را می بلعند.
عموما به صورت مخفیانه و به تنهایی کارشان را انجام می دهند.
بعضی از آنها فقط به موی بدن خودشان بسنده نمی کنند و موی افراد دیگر، حیوانات خانگی مثل سگ و گربه و …. را نیز می کنند.
بیماران دچار این اختلال معمولا به افسردگی، وسواس فکری-عملی، سوء مصرف مواد و یا اختلال خوردن نیز دچار هستند.
علل وسواس موکنی کدامند؟
طبق تحقیقات یکی از علل این نوع وسواس می تواند علل وراثتی و ژنتیکی باشد. اما علاوه بر آن عوامل دیگری مثل خلق و خو، محیط و میزان استرس و اضطراب در خانواده نیز در این اختلال دخیل هستند. وقتی که فرد دچار اضطراب می شود، تنش و ناآرامی در بدن او زیاد می شود و همین امر سبب می شود تا او با کندن موهای بدنش احساس آرامش کند و نگرانی اش کاهش یابد. در حقیقت این افراد به دو صورت آرامش پیدا می کنند؛ اولا درد ناشی از کندن مو باعث تخلیه انرژی منفی در بدنشان می گردد و ثانیا تمرکزی که فرد برای کندن مو دارد، باعث آرامشش می گردد.
انواع روش های موکنی کدامند؟
افرادی که به این نوع اختلال مبتلا هستند، معمولا از دو روش خودکار و یا متمرکز برای کندن موهای خود استفاده می کنند. دسته ی اول معمولا در هنگام موکنی از عمل خود آگاهی ندارند و به صورت غیرارادی آن را انجام می دهند. اما دسته ی دوم زمانی که با محرک های ایجاد تنش و ناراحتی مواجه می شوند، به صورت آگاهانه اقدام به کندن موهای خود می نمایند. طبق تحقیقات 75 درصد افراد مبتلا به این اختلال برای موکنی از روش خودکار استفاده می کنند و تنها 25 درصد از آنها آگاهانه این کار را انجام می دهند.
پیامدهای اختلال وسواس موکنی کدامند؟
فرد مبتلا به این وسواس موکنی معمولا برای پنهان کردن قسمتی از بدن خود که بی مو و تاس شده، عموما دچار عذاب است. به همین دلیل مجبور است از ترفندهایی استفاده کند تا ضعف خود را بپوشاند. از دیگر پیامدها این است که برخی از این افراد بعد از کندن موهای خود آن را می بلعند و این عملشان می تواند باعث اختلالات شدید گوارشی گردد. این اختلال می تواند پیامدهای شغلی و اجتماعی زیادی را نیز برای فرد در بر داشته باشد. و حتی می تواند باعث شود که فرد دچار بدریخت انگاری گردد.
عوارض رایج در تریکوتیلومانیا( وسواس موکنی)
احساس پریشانی در فرد مبتلا بسیار زیاد است و این افراد عموما دچار احساس شرم، تحقیر و خجالت هستند. اعتماد به نفسشان پایین است و اضطراب دارند.
در عملکرد اجتماعی و شغلی خویش دچار مشکل می شوند و حتی ممکن است بسیاری از موقعیت های شغلی خویش را از دست بدهند.
از دیگر عوارض این اختلال می توان به آسیب دیدن پوست و مو اشاره کرد. کشیدن مداوم مو می تواند باعث کچلی و نیز ایجاد زخم و عفونت در محل رویش مو گردد.
چطور می توان با وسواس موکنی درمان کرد؟
بهترین روش درمان اختلال وسواس موکنی روان درمانی است و هیچ مدرکی دال بر تاثیر دارو بر روی این اختلال به دست نیامده است. صحبت کردن با مشاور و یا روان درمانگر به میزان زیادی می تواند به رفع این مشکل کمک کند. افراد دیگری نیز که می توانند به درمان این اختلال کمک کند، روانپزشکان و متخصصان پوست و مو هستند. اضطراب می تواند باعث تشدید این اختلال گردد، به همین دلیل روانپزشکان برای کنترل اضطراب به وجود آمده معمولا داروهای ضداضطراب تجویز می کنند. در روش روان درمانی معمولا روانشناس تکنیک هایی را به فرد آموزش می دهد تا به کمک آنها بتواند وسواس خود را درمان نماید.
استفاده از دانش نوروساینس برای درمان وسواس موکنی
نوروساینس دانشی است که به مطالعه ی سیستم های عصبی و شناختی ذهن انسان ها می پردازد. امروزه روانشناسان و روانپزشکان با استفاده از این دانش به درمان اختلالات روانی، عصبی و ذهنی انسان می پردازند. دانش نوروساینس و علوم اعصاب به سوالات متعددی در زمینه ی شناخت دستگاه درک عصبی انسان که مجموعه ای از نورون ها و سلول های حسی است و به مغز و مخ و مخچه ارتباط دارد، پاسخ می دهد. این دانش بسیار نوپا و جدید است و روز به روز بر محبوبیت آن نزد مردم افزوده می شود، چون با کمک آن می توانند بیماری های خود را درمان نمایند. این نوع درمان عموما بدون دارو و عوارض جانبی است و در ایران نیز کاربرد دارد.
راهکارهای درمان فردی برای درمان موکنی
واژگونی عادت؛ می توان گفت که این روش بهترین ترفند برای درمان این نوع وسواس است. در این روش افراد یاد می گیرند که چطور زمانی که در موقعیت کندن موی خود قرار می گیرند، بتوانند رفتار دیگری را جایگزین نمایند.
شناخت درمانی روش دیگری است که فرد به کمک آن می تواند علت اصلی کندن موهای خود را کشف نماید.
خودآگاهی به فرد کمک می کند تا احساسات خود را به خوبی بشناسد و بداند برای هر احساسی باید چه عکس العملی نشان دهد.
حفظ آرامش هم می تواند کمکی اساسی به کنترل استرس و در نتیجه کندن مو نماید.
نوع دیگر درمان خصوصا برای کودکان و نوجوانان درگیر این اختلال خانواده درمانی است. بدان معنا که خانواده فرد مبتلا شرایطی را فراهم آورند تا به فرد کمک کند که آرامشش را حفظ نموده و در موقعیت های استرس و اضطراب قرار نگیرد.
وسواس موکنی معمولا چگونه آغاز می شود؟
این وسواس معمولا در سنین نوجوانی شیوع بیشتری دارد. اما با توجه به نوع فرهنگ و قلمرو زندگی افراد ممکن است متفاوت باشد. دوره ی این نوع اختلال متغیر است و با توجه به محیط زندگی و فرهنگ خانوادگی و نوع درمان های انجام شده و روش های مقابله متفاوت است. ریشه ی ژنتیکی و زیستی برای این نوع اختلال به اثبات رسیده است، اما در کنار آن موقعیت خانوادگی و جامعه و میزان آرامش فردی نیز در این نوع اختلال موثر است. افرادی که دچار این نوع وسواس می شوند، معمولا به دنبال تشخیص اختلال خود و یا درمان آن نیستند، چون عموما آن را فقط یک عادت بد می دانند و یا به دلیل شرمساری و خجالت اصلا مشکل خود را بازگو نمی کنند.
این اختلال اگر در فرد ایجاد گردد، با استرس و اضطراب و تنش های روانی تشدید می گردد. و چنانچه درمان نگردد مبدل به یک اختلال روانی مزمن می شود و حتی در موارد نادر می تواند سلامتی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اما در حقیقت هنوز هیچ کس به طور قطعی نمی داند که چرا این اختلال در فرد ایجاد می شود. کارشناسان معتقدند این وسواس به این علت ایجاد می گردد که سیگنال های شیمیایی مغز به درستی کار نمی کنند. این مسئله باعث می شود که فشاری غیرقابل تحمل بر فرد تحمیل گردد و باعث گردد که موهایش را بکند. کندن مو به فرد حس آرامش می دهد و تنش هایش را کم می کند.
جمعیت متاثر اختلال وسواس موکنی
این اختلال معمولا در دوران نوجوانی و جوانی شایع است، اما عمومیت آن از کودک چند ساله تا افراد 60 ساله می باشد. در دوران کودکی و نوجوانی معمولا بین پسر و دختر یکسان است، اما در سنین بزرگسالی در زنان عمومیت بیشتری دارد. در برخی از مبتلایان این اختلال بسیار ضعیف است، اما در برخی دیگر شدت بیماری به حدی است که جنبه های زیادی از زندگی شان را درگیر خود می کند و باعث ایجاد شرمساری، پریشانی عاطفی و حتی انزوای اجتماعی فرد می گردد. حتی ممکن است باعث ایجاد عوارض جسمی مثل خارش، آسیب های بافتی، عفونت و صدمات حرکتی گردد.
چگونه از ایجاد این نوع وسواس موکنی جلوگیری نماییم؟
در حقیقت هیچ روش ثابت شده ای برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد، اما می توان به محض شروع نشانه ها درمان را آغاز نمود. در این صورت روند بهبودی اختلال مذکور تسریع می گردد. فراگیری مدیریت استرس نیز می تواند کمک بزرگی به فرد نماید. چون استرس و اضطراب شدت بیماری را افزایش می دهد. عموما افراد مبتلا خودشان آگاه هستند که نباید این عمل را انجام بدهند، اما توانایی مقاومت در برابر این کشش را ندارند و تا موهای خود را نکنند، آرامش پیدا نمی کنند.
اگر با چنین مشکلی روبرو شدید، آن را انکار نکنید، چون انکار این اختلال سرعت روند بهبودی را کاهش می دهد. سعی کنید با مشکل خود روبرو شوید و از فردی متخصص کمک بخواهید. مهارت های کنترل استرس و ریلکسیشن را بیاموزید و از آن بهره بگیرید. گوشه گیری و شرم و خجالت را کنار بگذارید و بر روی اعتماد به نفستان کار کنید.
خدمات مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه
هدف مرکز مشاوره و روانشناسی آویژه از ارائه اطلاعات لازم در زمینه مشکلات روانی، افزایش آگاهی شماست تا با توسعه دانش خود، جهت ارتقا و بهبود کیفیت زندگی خود، گامی مهم بردارید. لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه نمایید .
در این راستا مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه خدمات متنوعی را در زمینه مشاوره وسواس به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد. جهت کسب آموزش های بیشتر این مقاله لاتین را مطالعه کنید.