چگونه بدون کتک زدن فرزندمان را تربیت کنیم؟ راهکارهای روانشناسی آويژه
کتک زدن کودکان، برخلاف باورهای قدیمی، هیچگاه روش درستی برای تربیت و پرورش آنها نبوده است. روانشناسی نوین تأکید دارد که تنبیه بدنی نه تنها موجب اصلاح رفتار کودک نمیشود، بلکه آثار منفی عمیقی بر سلامت روانی و هیجانی او برجای میگذارد.
چرا کتک زدن کودکان آسیبزا است؟
پژوهشهای جدید نشان میدهند کودکانی که به صورت مداوم با تنبیه بدنی مواجه میشوند، در آینده دچار اضطراب، افسردگی و عزت نفس پایین خواهند شد.
کتک زدن رابطه عاطفی میان والدین و فرزند را تخریب کرده و باعث ایجاد ترس به جای احترام میشود.
استفاده از خشونت برای اصلاح رفتار، کودک را میآموزد که برای حل مشکلات باید از پرخاشگری و تنبیه استفاده کند.
راهکارهای جایگزین برای والدین:
کنترل خشم والدین
یادگیری مهارتهای آرامسازی (مثل تنفس عمیق یا فاصله گرفتن موقت از موقعیت) کمک میکند واکنشهای هیجانی کاهش یابد.
تنبیه منطقی و پیامد طبیعی
به جای کتک، میتوانید از پیامدهای طبیعی رفتار استفاده کنید؛ برای مثال اگر کودک وسایلش را خراب کرد، مدتی از آن محروم شود.
گفتوگوی مؤثر
برقراری ارتباط کلامی، توضیح علت ممنوعیت یک رفتار و شنیدن احساسات کودک، راهی اثربخشتر و پایدارتر از تنبیه بدنی است.
تقویت رفتار مثبت
توجه و تشویق به رفتارهای درست، بیش از هر نوع تنبیهای در تغییر رفتار کودک مؤثر است.
در مرکز مشاوره روانشناسی آویژه، مشاوران متخصص آمادهاند تا به والدین کمک کنند با یادگیری مهارتهای فرزندپروری مثبت، بدون نیاز به تنبیه بدنی، محیطی امن، شاد و حمایتی برای کودکان خود فراهم کنند.
آویژه؛ همراه شما برای تربیتی سالم، بدون خشونت و با عشق.
کتک زدن کودکان توسط پدر یا مادر
طبق تحقیقات انجام شده، در سال 2012 بیش از 70 درصد مردم آمریکا با کتک زدن فرزندان به عنوان راهی برای تنبیه و تربیت آنها موافق بودند. همچنین تقریبا 80 درصد از کودکان جهان مورد ضرب و شتم قرار می گرفتند. این موضوع نشان دهنده این بود که مردم این باور را داشتند که کتک زدن راهی برای تربیت کودک است. اما امروزه روانشناسان تاکید دارند که هرگز از کتک زن به عنوان راهی برای تربیت کودک استفاده نشود. برای جبران تنبیه بدنی کودک راه های مختلفی را ارائه داده اند. این راه ها باعث تربیت صحیح کودک بدون ایجاد آسیب های روحی و روانی و جسمی می شود.
طبق گفته روانشناسان کودک، کتک زدن کودکان بیشترین آسیب را به روان و عزت نفس آنها وارد می کند. هیچ نوع رفتاری به اندازه کتک زدن فرزندان نمی تواند عزت نفس آنها را از بین ببرد. تنبیه بدنی کودک آسیب های زیادی را در ساختار عاطفی و فیزیولوژیکی کودک به جا می گذارد. کتک زدن کودکان بیشتر اثرات منفی و نامناسب بر آنها به جا می گذارد تا اصلاح رفتار و تربیت درست آنها.
علت کتک زدن کودکان چیست؟
علت کتک زدن کودکان توسط والدین می تواند مختلف باشد. برخی از افراد می گیوند نمی دانم چرا کودکم را کتک می زنم؟ عوامل تشدید کننده عصبانیت و همچنین برخی از مشکلات و عوامل محیطی می توانند باعث شوند که فرد ناخواسته دست به کتک زدن و تنبیه بدنی کودک خود بزند. برخی از مهم ترین عوامل و دلایل کتک زدن کودکان عبارتند از:
عدم شناخت صحیح والدین در رابطه با رفتارهای مناسب و صحیح با کودک و رفتارهای نامناسب و آسیب زننده به کودک.
اعتقاد بر اینکه تنبیه بدنی و کتک زدن راه مناسبی برای تربیت صحیح فرزند است. به عنوان مثال کودکی که به حرف والدین گوش نمی دهد. باید مورد پرخاشگری و کتک زدن قرار بگیرد تا حرف گوش کن شود.
کتک زدن کودک هنگامیکه مادر یا پدر به شدت عصبانی است. او از کتک زدن فرزندان به عنوان راهی برای تخلیه عصبانیت خود استفاده میکند.
چالش ها و مشکلات زیاد در زندگی، استرس و شرایط زندگی سخت، عدم توانایی برای مدیریت زندگی و فرزندان و … باعث اعمال خشونت ناخواسته شده و می تواند کتک زدن کودک را به همراه داشته باشد.
داشتن هر گونه اختلالات روانی یا عصبی در والدین نیز می تواند باعث شود که آنها دست به کتک زدن کودک و تنبیه بدنی او بزنند.
برخی از والدین نیز از مشکلات روانی حاد رنج می برند مانند سادیسم. این گونه افراد از کتک زدن فرزندان لذت برده و دائم به دنبال آسیب رساندن به آنها هستند.
شماره های ضروری مشاوره خانواده در ایران
تاثیرات منفی کتک زدن کودکان
کتک زدن کودکان می تواند آسیب های روانی، جسمی، عاطفی و .. را برای کودک شما به وجود بیاورد. کتک زدن کودکان می تواند باعث شود که شما در آینده با یک فرد به شدت پرخاشگر، بد رفتار، هنجار شکن و … رو به رو شوید. روانشناسان معتقدند که کتک زدن می تواند آسیب های جبران ناپذیری را با خود به همراه داشته باشد. مسلما تاثیرات کتک زدن فرزندان بسیار زیاد بوده و حتی ممکن است برخی از این اثرات همچنان ناشناخته باشند. برخی از مهم ترین تاثیرات منفی کتک زدن کودکان عبارت است از:
رشد کودک را مختل می کند
کتک زدن فرزندان می تواند باعث شود که کودک شما نتواند رشد عادی و استاندارد خود را متناسب با سنش داشته باشد. رشد کودکان به ویژه عملکرد اجرایی در کودکان کوچک و مهارت های شناختی مانند حافظه فعال، تفکر انعطاف پذیر و خود کنترلی و … با کتک زدن مختل شده و به تعویق می افتد.
تبدیل شدن به یک کودک پرخاشگر که دائم دیگران را کتک می زند
کودکان والدین را الگو خود قرار می دهند. کتک زدن کودکان می تواند به کودک یاد بدهد که برای رسیدن به خواسته ها و حرف های خود نیاز است که دیگران را کتک بزند. او یاد می گیرد که ضربه زدن و کتک زدن بچه های کوچکتر اشکال ندارد و می توان آن را انجام داد. به همین دلیل سعی می کند همیشه برای رسیدن به خواسته هایش از ضرب و شتم استفاده کند.
آسیب های عاطفی را برای کودک به همراه دارد
بیشتر از مشکلات جسمی که کتک زدن فرزندان با خود به همراه دارد، مشکلات عاطفی مد نظر هستند. کتک زدن کودکان باعث می شود که فرزند شما تصویر اشتباه و نامناسبی از خودش در ذهنش بسازد. او احساس می کند که پسر بد و یا دختر بچه بدی است که دائم شما او را کتک می زنید. کاهش عزت نفس، از بین رفتن اعتماد به نفس، ترس و اضطراب فراوان و بی احترامی به خودش و … از علائم کتک زدن کودک محسوب می شود.
والدین در برابر کودک بی ارزش تلقی می شوند
تنبیه بدنی کودک می تواند باعث شود که فرزند دیگر مانند قبل به والدین خود اهمیت نداده و به سراغ آنها نرود. کتک زدن کودک باعث می شود که کودک از شما بترسد و دیگر به سمت شما نیاید. همچنین او به یک کودک دروغ گو و پنهان کار تبدیل می شود که برای فرار از تنبیه بدنی اشتباهات خود را به والدینش نمی گوید.
احتمال سرپیچی از والدین افزایش می یابد
استفاده از کتک زدن به عنوان راهی برای اطاعت فرزندان، نتیجه عکس خواهد داشت. کتک زدن فرزندان می تواند آنها را پرخاشگرتر و نافرمان تر کند. این باعث می شود که کودک دائم از دستورات شما سرپیچی کرده و نسبت به آنها بی توجه باشد. کتک زدن برای کودک به یک رفتار عادی والدین تبدیل می شود که هیچ تاثیری بر کودک نداشته و او را به سمت خوبی سوق نمی دهد. زیرا در نهایت می تواند با کتک خوردن آنچه را که می خواهد محقق کند.
خشم به یک رفتار عادی برای کودک تبدیل می شود
کتک زدن فرزندان بذر خشم را در قلب آنها می کارد. دائم کتک زدن و تنبیه بدنی کودک باعث می شود که او یاد بگیرد در هر موقعیتی خشمگین بوده و با پرخاشگری و عصبانیت به آنچه که می خواهد دسترسی پیدا کند. این گونه کودکان در بزرگسالی با مشکلات عاطفی زیادی رو به می شوند. همچنین خودشان هم به یک پدر یا مادر عصبی و خشمگین تبدیل می شود.
ممکن است آسیب جسمی به کودک وارد شود
کتک زدن رفتاری است که در اکثر أوقات نمیتوان آن را کنترل کرد. شما ممکن است از کتک زدن به عنوان راهی برای تنبیه کوچک فرزند استفاده کنید. اما هنگام عصبانیت و کتک زدن کودکان متوجه نخواهید شد که زیاده روی کرده اید و باعث ایجاد مشکلات و آسیب های جسمی برای فرزند خود شده اید. مانند ضربه به سر کودک، شکستن دست و پا و …
باعث کاهش عزت نفس کودک می شود
طبق مطالعاتی که انجام شده، کودکانی که مورد ضرب و شتم قرار میگیرند و دائم تنبیه بدنی می شوند در آینده افرادی بی اعتماد به نفس هستند که نمی توانند به صورت مستقل وظایف خود را انجام دهند. کتک زدن کودک می تواند آسیب های بسیار جدی بر عزت نفس و اعتماد به نفس و روحیه کودک بر جای بگذارد. افرادی که در کودکی مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند در بزرگسالی بیشتر رفتارهای ضد اجتماعی و خودمحورانه خواهند داشت.
کتک زدن در ذهن کودک باقی می ماند
خاطرات کتک زدن می تواند باعث شود که خاطرات خوش دوران کودکی از بین برود. فرد بعد از آنکه بزرگتر شد هنگامیکه به کودکی خود فکر می کند صحنه های بد و ناراحت کننده کتک خوردن را تجسم کرده و باعث می شود آسیب های روحی زیادی ببیند. در کل افراد بیشتر از اینکه وقایع شادی را به یاد بیاورند، خاطرات تلخ برای آنها مرور می شود. در نهایت آسیب های روحی و روانی زیادی را تک زدن والدین در کودکی برای آنها به همراه خواهد داشت.
راهکارهای جلوگیری از عصبانیت و کتک زدن کودکان
کنترل خشم در برابر کودکان بسیار مهم بوده و حائز اهمیت است. روانشناسان راه های زیادی را پیدا کرده اند که والدین می توانند خشم خود را کنترل کرده و از کتک زدن فرزندان خودداری کنند. افرادی که می گویند فرزندم را زیاد کتک میزنم باید به دنبال یافتن راهکارهایی باشند که خشم آنها را از بین برده و آنها را از کتک زدن کودکان دور می کند. شما باید یاد بگیرید که چگونه احساسات خود را کنترل کرده و از کتک زدن کودک دوری کنید. بهترین راهکارها عبارتند از:
سعی کنید عصبانیت خود را درک کنید
هنگامیکه فردی عصبانی می شود مغز او بین 1 تا 3 دقیقه بسیار فعال است. هنگام عصبانیت اولین راهکاری که به ذهن انسان خطور می کند، پرخاشگری و استفاده از ضرب و شتم برای آرام شدن و پاسخ دادن به عصبانیت است. اما شما باید سعی کنید از این رفتار دوری کنید. هنگامیکه عصبانی هستید بهترین راه این است که چند لحظه سکوت کرده و صبور باشید. اجازه بدهید فعالیت مغز شما کاهش یابد. این کار باعث می شود که رفتار شما تغییر کند. چند لحظه صبوری و کنترل رفتار باعث می شود که آمیگدال مغز که در بروز احساسات نقش دارد به خوبی عمل کرده و شما را به سمت پرخاشگری و کتک زدن هدایت نکند.
عوامل تحریک کننده را شناسایی کنید
چه چیزهایی باعث می شود که شما به سمت کتک زدن کودک سوق پیدا کنید؟ شناسایی عوامل تحریک کننده می تواند به شما کمک کند تا کنترل بهتری نسبت به اعمال و رفتار خود داشته باشید. در نهایت شما هنگام رویارویی با عوامل تحریک کننده می توانید رفتار خود را کنترل کرده و از کتک زدن کودکان دوری کنید.
پیدا کردن راه هایی برای رسیدن به آرامش
برای جلوگیری از عصبانیت و کتک زدن کودکان بهتر است به دنبال یافتن راه هایی باشید که به شما آرامش می بخشند. تمرین های تمرکز حواس به خانواده شما کمک می کند تا هنگام مشکلات و سختی ها رفتارهای مناسب و پسندیده ای داشته باشند. شما می توانید از راه هایی مانند: مدیتیشن، تنفس عمیق، پیاده روی کردن، گوش دادن به موسیقی و … برای رسیدن به آرامش کمک بگیرید. این کار باعث می شود استرس شما از بین برود، از افکار و احساسات خود به درستی آگاه شوید و دیگران نیز متوجه شوند خواسته ها و نیازهای شما چیست و در نهایت بهتر بتوانید رفتار خود را کنترل کنید.
به نکات مثبت در مورد فرزندتان فکر کنید
هنگام خشم و عصبانیت نکات منفی و ویژگی ها و رفتارهای منفی فرزند بیشتر در ذهن والدین می آیند. در این صورت احساس عصبانیت و ناامیدی شما از فرزندتان افزایش می یابد و در نهایت منجر به کتک زدن فرزندان می شود. یک راه مناسب برای جلوگیری از این موقعیت این است که سعی کنیید در مورد الگوهای رفتاری یا ویژگی های مثبت فرزندان خود فکر کنید. این کار به شما کمک می کند تا عصبانیت را کنترل کرده و دست از تنبیه بدنی فرزندتان بردارید.
سعی کنید لحن صدای آرام و کنترل شده ای داشته باشید
روانشناسان می گویند داد و فریاد زدن بر سر کودک می تواند خشونت را افزایش داده و در نهایت تنبیه بدنی را به همراه داشته باشد. بهتر است شروع به تمرین کنید و با صداهای آرام و کنترل شده با فرزند خود صحبت کنید. داد زدن بر سر کودکان می تواند باعث شود که فرزندتان دلیل اصلی عصبانیت شما را متوجه نشده و به پیام و صحبت های شما گوش ندهد. اما لحن آرام نه تنها منظور و خواسته شما را بهتر انتقال می دهد بلکه باعث می شود که خودتان نیز بتوانید خشم خود را کنترل کنید.
استرس و اضطراب را مدیریت کنید
اگر إحساس می کنید علت کتک زدن کودکان استرس و اضطراب زیاد شما است به دنبال راه هایی برای کنترل آن باشید. استرس و اضطراب می تواند مدیریت خشم را سخت کرده و در نهایت باعث آسیب رساندن شما به فرزند شود.
بعد از کتک زدن کودک چه باید کرد؟
عذاب وجدان بعد از کتک زدن کودکان را اکثر والدین تجربه می کنند. اگر ناخواسته و از به خاطر عصبانیت زیاد کودکتان را کتک زده اید، نگران نباشید. راه هایی برای رفع آسیب ها و همچین قرار گرفتن در مسیر درست تربیت کودک وجود دارد. شما باید:
بپذیرید که رفتار اشتباهی داشتید
باید در ابتدا آنچه را که اتفاق افتاده است قبول کنید. رفتارهای اشتباه خود را باید بپذیرید تا بتوانید رابطه مناسبی با فرزندتان ایجاد کنید.
دلجویی کنید
بعد از پذیرفتن اشتباهات خود بهتر است به دنبال راهی برای دلجویی از فرزند باشید. او را در آغوش بگیرید با او در رابطه با موضوعی که شما را ناراحت کرده صحبت کنید و سعی کنید به آنها آرامش بدهید.
با فرزندتان ارتباط برقرار کنید
با او صحبت کنید و در مورد آنچه که ر داده ابراز ناراحتی کنید. به او بگویید که رفتارش اشتباه بوده و باعث شده شما عصبانی و ناراحت شوید. اما متاسف هستید که رفتار مناسبی با او نداشتید و به احساسات او آسیب رسانده اید. سپس می توانید مشخص کنید که بهتر است در آینده چگونه رفتاری در برابر یکدیگر داشته باشید تا هر دو شما ناراحت و عصبانی نشوید.
از مشاور کمک بگیرید
اگر إحساس می کنید رفتارهای خشونت امیز و کتک زدن کودک باعث شده است او آسیب روحی و روانی ببینید بهتر است با یک مشاوره کودک در این باره مشورت کنید. مشاور یا روانشناس به شما کمک می کند تا متوجه اسیب های روانی فرزندتان شوید و برای بهبود شرایط و قرار گرفتن در مسیر درست تربیت کودک گام بردارید.
سخنی از مشاوران آویژه
جلوگیری از عصبانیت و کتک زدن کودک یکی از مهم ترین نکاتی است که والدین هنگام خشم و ناراحتی باید به آن توجه داشته باشند. کنترل خشم در برابر کودکان به آنها می آموزد که باید در زندگی و در مواقع سخت چگونه رفتار کنند. برای کنترل خشم شما باید بتوانید به درستی زندگی و احساست و رفتارهای خود را مدیریت کنید. اگر فرزندتان را کتک زده اید باید ب دنبال راهی برای دلجویی و جبران آسیب وارد شده به کودک خود باشید. همچنین اگر نمی توانید از کتک زدن فرزندان دست بردارید و این عادت را ترک کنید بهتر است از مشاوره آنلاین کمک بگیرید.
سوالات متداول
چگونه می توان از کتک زدن کودک جلوگیری کرد؟
راهکارهای مختلفی برای جلوگیری از عبانیت و کتک زدن کودکان وجود دارد. شما باید سعی کنید خشم خود را کنترل کنید و به دنبال کسب ارامش در مواقع ناراحتی باشید. مدیریت استرس ها نیز شما را از کتک زدن کودکان دور می کند.
تاثیرات کتک زدن بر کودکان چیست؟
کتک زدن کودک توسط پدر یا مادر می تواند آسیب های جبران ناپذیری مانند مشکلات جسمی، عاطفی، روحی و روانی و … را با خود به همراه داشته باشد.
مشاوره خانواده تلفنی رایگان ۲۴ ساعته
